"Perła Renesansu" - tak o tarnowskiej Starówce mówią wybitni znawcy sztuki. Tarnów w dobie Renesansu był jednym z najpiękniejszych miast w Polsce. Monumentalny kościół parafialny, wspaniały ratusz, bogate kamienice mieszczańskie o ciekawej architekturze i interesujących polichromiach fasad stwarzały wspaniały widok. W początkach XVI wieku Tarnów liczył około 1200 mieszkańców. Miasto posiadało mury obronne, wodociągi i kanalizację. Zamożni mieszkańcy trudnili się rzemiosłem i handlem. Właścicielem Tarnowa był w tym czasie wybitny polityk, człowiek światły i bywały w świecie, hetman wielki koronny Jan Tarnowski.
Największy i najmniejszy drewniany kościół
Skrzyszów – Kościół p.w. Św. Stanisława – zbudowany w 1517 r. z fundacji Jana Amora Tarnowskiego przez cieślę Jana z Czchowa, o czym informuje nas zachowana na portalu sygnatura. Jest to największy kościół drewniany w Małopolsce i równocześnie jeden z najpiękniejszych.
Jedyna “malowana wieś” w Polsce. Obecnie w Zalipiu istnieje ok. 30 zagród, w których znajdują się budynki mieszkalne lub gospodarcze ze ścianami pomalowanymi w charakterystyczne ornamenty kwiatowe. W zagrodzie Felicji Curyłowej (obecnie oddział Muzeum Okręgowego) można podziwiać – obok malowanych ścian zewnętrznych domu i zabudowań gospodarczych – przepiękne dekorowane wnętrze chaty. Zalipie najlepiej odwiedzić w czerwcu, kiedy to zagrody przygotowywane do konkursu “Malowana Chata” prezentują się najpiękniej.
Największa barokowa rezydencja obronna
Zamek w Nowym Wiśniczu swój właściwy wygląd otrzymał za panowania Piotra Kmity, który w I poł. XVI w. nadał mu cechy stylu renesansu. Gmach zamku zajmuje centralną część założenia. Składa się z czterech dwupiętrowych skrzydeł zgrupowanych wokół wewnętrznego małego dziedzińca. Charakterystyczny wygląd zamek zawdzięcza czterem narożnym wieżom. Każda z wież jest inna, dzięki czemu zamek z każdej strony wygląda inaczej.
Rezerwat przyrody nieożywionej utworzony w roku 1974 r. w miejscowości Ciężkowice. Zajmuje obszar o powierzchni 14,91 ha. Rezerwat powstał w celu ochrony terenu z licznymi malowniczymi grupami skał z piaskowca ciężkowickiego. Postępująca erozja i wietrzenie nadają tym skałom niezwykłe i niepowtarzalne kształty. Rozrzucone na wzgórzu małe i duże formy skalne sprawiają wrażenie ruin dawnego grodu. Niektóre z nich posiadają zwyczajowe nazwy np.: Skałka z krzyżem, Grzybek, Baszta Paderewskiego, Piramidy, Borsuk, Warownia, Grunwald, Ratusz, Czarownica.
Najlepszy ośrodek jazdy konnej w stylu western
W 1994 roku w miejscowości Żukowice Stare powstał pierwszy w Polsce ośrodek jazdy konnej w stylu western. Styl ten wyróżnia naturalna metoda szkolenia koni oparta na zasadzie znajdowania wspólnego języka ze zwierzęciem. Alex Jarmuła, właściciel ośrodka, swą wyjątkową wiedzę i umiejętności w tej dziedzinie potwierdza startując z powodzeniem w zawodach sportowych. Regularnie zajmuje wysokie lokaty między innymi w Mistrzostwach Europy oraz Mistrzostwach Świata.
Szlak “Polskiego Edisona” – Jana Szczepanika
Z Tarnowem związany jest również najwszechstronniejszy Polski wynalazca – Jan Szczepanik. Pionier fotografii barwnej, telewizji i filmu barwnego, prekursor nowoczesnego przemysłu tkackiego w tym kamizelki kuloodpornej. Urodzony 13.06.1872r. na ziemi przemyskiej, związany zawodowo z Berlinem i Dreznem, 08.11.1926r. zmarł i został pochowany w Tarnowie.
Wędrując po Tarnowie warto zatrzymać się przed kamienicami: przy ul. Szopena 11 (dom rodzinny) oraz przy ul. Sowińskiego 11 (przez kilka lat wynalazca prowadził, zakończone sukcesem, badania nad uzyskaniem barwnych fotografii i przeźroczy).
Ksiądz profesor Michał Heller, tarnowianin urodzony w Tarnowie 12 marca 1936 roku, jako pierwszy Polak został laureatem jednej z najbardziej prestiżowych nagród na świecie - Nagrody Templetona, przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią.
Jedyna w Polsce fontanna z układem słonecznym?
Niedaleko dworca kolejowego i Plant Kolejowych najnowsza atrakcja dla najmłodszych – fontanna ze słońcem i układem słonecznym. Gwiazda wykonana została ze szkła i stali, a na stalowych orbitach umieszczono granitowe planety. Napędzane strumieniem wody, niczym prawdziwe ciała niebieskie wirują wokół własnej osi.
Tarnów ma najwięcej zabytków w Polsce południowej, Tarnów to Polska Stolica Komedii, Tarnów to Polski Biegun Ciepła, W Tarnowie zaczynają się Karpaty, Tarnów to miasto wielokulturowe, Tarnów był Pierwszym Niepodległym Miastem, Tarnów to magia liczb, W Tarnowie wprowadzono pierwsze w Polsce badania profilaktyczne pracowników, Tarnów ma największego na świecie Łokietka…
Miejsce produkcji szachów, którymi grał Garry Kasparov
Tarnowska firma "Węgiel" (www.wegiel-chess.com.pl) produkuje zestawy szachowe przeznaczone dla profesjonalnych graczy. Sprzęt firmy "Węgiel" został doceniony przez wielu mistrzów szachowych, w tym nawet przez samego Garriego Kasparova, który używał szachów firmy "Węgiel". Produkty firmy były i są używane na wielu prestiżowych zawodach szachowych na całym świecie.
Budynek, w którym skomponowano piosenkę „Płonie ognisko”
Najpopularniejsza piosenka harcerska „Płonie ognisko” została napisana i skomponowana przez Jerzego Brauna w Tarnowie…
Jedyna czynna wieża ciśnień w kształcie opony?
Jedyna tego typu, czynna wieża ciśnień w Polsce i ewenement w skali światowej! Konstrukcja wieży wykonana ze stali o wysokości 37 m. Zbiornik wody (pojemność 3000 m3) o kształcie torusa (opony) wsparty na 24 słupach o średnicy zewnętrznej wynoszącej 28 m i przekroju poprzecznym 8 m
Najstarszy pomnik św. Kingi w Polsce?
W Dębnie, obok zamku, na wysokim trójstopniowym cokole ustawiona jest figura św. Kingi z 1725 roku i jest najstarszą kamienna figurą św. Kingi w Polsce. Przedstawia kobietę w stroju klaryski, która trzyma w złożonych rękach krzyż. Sama rzeźba sprawia wrażenie prymitywnej, co świadczyć może, iż jej autorem był miejscowy kamieniarz. Figurę ufundowała Anna Tarłowa.
Ciepła przez cały rok płyta ścienna?
To tablica upamiętniająca tarnowskiego architekta-wizjonera Jana Głuszaka „Dagaramy” (1937-2000) i znajduje się na ścianie Muzeum Okręgowego w Tarnowie na Rynku 22 (w podcieniach po lewej stronie wejścia). Płyta z napisem wytłoczonym w mosiądzu wygląda niepozornie, dopiero jak się jej dotknie, okazuje się, że jest ciepła (dokładnie 37,5OC).
Ostatnia radziecka baza wojskowa w Polsce?
W odległości ok. 25 km od Tarnowa w lesie, na obszarze 13 ha w pobliżu miejscowości Zdżary (województwo podkarpackie, powiat dębicki, gmina Czarna) znajdują się ruiny ostatniej radzieckiej jednostki wojskowej.
Najwspanialsza rodzinna rezydencja w Galicji?
Znajduje się w Brzesku i jest nią Pałac Goetzów. Założyciel jednego z najważniejszych zakładów przemysłowych regionu, Jan Ewangelista Goetz, zostawił swój majątek w rękach syna, Jana Albina, który dziedzictwo ojca doprowadził do szczytu rozkwitu.
Miejsce produkcji granatów, których używała AK
W czasie wojny w wilii obok dworu została uruchomiona produkcja granatów ręcznych na użytek AK, prowadzona przez Jana Dębskiego, działacza Stronnictwa Ludowego “Piast”, posła i wicemarszałka Sejmu RP, ukrywanego przed okupantem w Zgłobicach. O skali produkcji świadczy fakt, że materiały do produkcji przywożone były ciężarówkami, a ich rozprowadzaniem zajmował się cały zespół ludzi.
Pierwszy oddział tarnowskich drużyniaków, liczący 43 ludzi, odjechał do Krakowa na Oleandry 4 sierpnia 1914 roku. Dowodził nim sierżant Władysław Langer, zaś oddział wszedł w skład 1 kompani kadrowej.