Tarnowskie kaplice i kapliczki

 1. Kapliczka Św. Walentego

Miejsce: ul. Małeckiego róg ul. Tuchowskiej (tuż przy torach kolejowych na trasie z Tarnowa do Rzeszowa)

Data budowy: 1798r.

Murowana barokowa kapliczka św. Walentego. Sprzed kapliczki początek swój mają szlaki piesze w kierunku południowym: żółty i niebieski. Przy kapliczce  odbywały się w przeszłości patriotyczne zgromadzenia młodzieży, m.in. przed wyruszeniem do Powstania Styczniowego.

Więcej o Kapliczce św. Walentego na stronach www.tarnow.pl

 

2. Kapliczka Św. Jana Nepomucena

Miejsce: ul. Dąbrowskiego przy moście nad rzeką Watok

Data budowy: I połowa XIX w.

Neogotycka, romantyczna kapliczka (z rzeźbą z kamienia św. Jana Nepomucena) przy dawnej ulicy Św. Marcina, która prowadziła (i prowadzi do dnia dzisiejszego) z centrum Tarnowa na Górę Św. Marcina.

 

3. Kapliczka przy ul. Krakowskiej

Miejsce: ul. Krakowska 127, róg Strusińska

Data budowy: I połowa XIX w.

Na rzucie prostokąta z półkolistą absydą, klasycystyczna, z cegły, tynkowana, pokryta blachą. Wnętrze z późnobarokowa rzeźba Chrystusa oraz gipsowe figurki Serca Jezusa i NMP Niepokalanie Poczętej.

 

4. Kapliczka przy ul. Krakowskiej

Miejsce: ul. Krakowska 41, (przy kościele OO. Misjonarzy)

Data budowy: ok. II połowy XIX w.

Fundator: księżna Konstancja Sanguszkowa

Na planie prostokąta z dachem pokrytym dachówką i blachą. W kapliczce figurka Matki Bożej z Dzieciątkiem.

 

5. Kapliczka przy ul. Nowodąbrowskiej

Miejsce: ul. Nowodąbrowska (za stacją paliw Shell w kierunku Kielc)

 

6. Kapliczka (na cmentarzu parafialnym na Rzędzinie)

Miejsce: ul. Szara, cmentarz parafialny w Tarnowie – Rzędzinie

Data budowy: II połowa XIX w.

W 1969 r. przeniesiona z ul. Narutowicza, gdzie pierwotnie była usytuowana. Na planie prostokąta z dwuspadowym dachem, neorenesansowa, murowana, tynkowana, pokryta dachówką.

 

7. Kapliczka (na cmentarzu parafialnym na Rzędzinie)

Miejsce: ul. Szara, cmentarz parafialny w Tarnowie – Rzędzinie

Data budowy: 1889 r. (odnowiona w 1904)

Fundatorzy: Marcin i Maria Zadorowie

W 1974 r. przeniesiona z ul. Lwowskiej gdzie pierwotnie była usytuowana. Kształt kwadratowego, trzykondygnacyjnego słupa z wnękami (w których są umieszczone rzeźby świętych m.in.: Matki Bożej, św. Floriana). Oprócz rzeźb, na wyposażeniu są również płaskorzeźby, a całość wieńczy krzyż.

 

8. Kapliczka (ul. Marusarz)

Miejsce: ul. Heleny Marusarz 5a

Data budowy: 1798 r. (remont po 1945 r.)

Fundator: Antoni Saratowicz (I połowa XIX w.)

Barokowo – klasycystyczna, z cegły, tynkowana. Na planie prostokąta z trójspadowym dachem. Fasada zwieńczona oprofilowanym, trójkątnym szczytem, ujęta parą półkolumn wspierających zredukowane belkowanie i obeliski. Wewnątrz rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem w tradycji barokowej z 1 poł. XIX w.

 

9. Kapliczka (ul. Marusarz)

Miejsce: ul. Heleny Marusarz 73

Kapliczka z gipsową figurką M.B. Niepokalanej.

 

10. Kapliczka (ul. Okrężna)

Miejsce: ul. Okrężna

Drewniana kapliczka z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej zawieszona na drzewie.

 

11. Kapliczka (ul. Jagiellońska)

Miejsce: ul. Jagiellońska

Gipsowy posąg Matki Bożej Niepokalanej na betonowym postumencie, zaś we wnęce figurka św. Józefa.

 

12. Kapliczka na terenie PWSZ (dawne koszary “górne”) (ul. Mickiewicza)

Miejsce: ul. Mickiewicza 6 (teren PWSZ)

Powstała w 1894 r. z inicjatywy płka Aleksandra Czajkowskiego, inicjatora walki z alkoholizmem w wojsku.

 

13. Stara kaplica seminaryjna (Seminarium Duchowne)

Miejsce: ul. Piłsudskiego 6 (Gmach Główny Seminarium Duchownego)

Data rozbudowy: 1869-1872 (powiększenie kaplicy przez usunięcie stropu na I piętrze)

“Stara kaplica” mieści się w gmachu głównym seminarium, na parterze. W 1890r. umieszczono w tejże kaplicy obraz Chrystusa Ukrzyżowanego, który przywieziono z Wiednia. Od powstania obecnego gmachu seminarium w dniu 01.09.1838 r. aż do 27.09.2000 r. była to jedyna kaplica seminaryjna.

 

14. Kaplica p.w. Zmartwychwstania Pańskiego (w Seminarium Duchownym)

Miejsce: ul. Piłsudskiego 6 (Nowy Dom Alumna w Seminarium Duchownym)

Projekt: Maciej Kauczyński

Koordynator prac projektowych i wykonawczych: ks. prałat Tadeusz Bukowski

Wykonawcy projektu: Zbigniew Ajersch (płaskorzeźby sakramentów), Jan Tutaj z ASP Kraków (stacje Drogi Krzyżowej) oraz Andrzej Ćwilewicz (witraże)

Data budowy: 1993 – 2000

Kaplica znajduje się na piątym piętrze i może pomieścić jednorazowo około 50 osób. Wyposażenie kaplicy ufundowane zostało przez członków Towarzystwa Przyjaciół Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie. W centralnym miejscu kaplicy Zmartwychwstania Pańskiego znajduje się obraz Chrystusa z Emaus namalowany pod koniec XVIII w. przez protoplastę rodu Estreicherów, Dominika Österreichera (odnowiony przez Agnieszkę Drwal – Dziurawiec).

 

15. Nowa kaplica seminaryjna p.w. Chrystusa Odkupiciela Człowieka (Seminarium Duchowne)

Miejsce: ul. Piłsudskiego 6 (Nowy Dom Alumna w Seminarium Duchownym)

Data konsekracji i wmurowanie kamienia węgielnego: 19 czerwca 2002 r. (ks. Bp. Ordynariusz Wiktor Skworc)

Projekt: inż. Jacek Sumara

Projekt wystroju wnętrza: prof. Wincenty Kućma

Data budowy: 08.05.2001 – 25.09.2004

Wystrój nawiązuje do surowego piękna architektury i kieruje uwagę ku centrum, którym jest Chrystus w tabernakulum, w znaku ołtarza i obrazu. Tam, jak w soczewce, mają się skupiać myśli wszystkich modlących się w kaplicy; tam mają nieustannie biegnąć, jak długie linie zaznaczone na jasnej posadzce zielonkawym kolorem. Tabernakulum i obraz Chrystusa Ukrzyżowanego objęte będą wykonaną w drewnie polichromowaną rzeźbą na kształt płomienia, który -patrząc z przodu-zdaje się wydobywać z ołtarza Chrystusowej Ofiary, płonącego niczym wielki znicz. A więc Eucharystia jako uobecnienie Ofiary Krzyża, będącego objawieniem miłości największej Tego, który do końca nas umiłował. A równocześnie wezwanie do odpowiedzi miłością na Miłość, do miłowania więcej.
 Z płomienia tej miłości wyrastają rzeźbione w drewnie figury Matki Najświętszej i Jana Ewangelisty, nawiązujące do tradycyjnej tęczy umieszczanej w dawnych kościołach. Maryja, współcierpiąca i współuczestnicząca w ofierze Syna oraz św. Jan, umiłowany uczeń Pański, w chwili, kiedy z Krzyża rozlega się głos: “Niewiasto, oto syn Twój, synu, oto Matka Twoja”. W kontekście teologii wystroju seminaryjnej kaplicy, Chrystus dokonujący zbawczej ofiary, przekazuje Maryi każdego przyszłego kapłana i drogę jego posługi prowadzenia ludzi do zbawienia. Jednocześnie zachęca każdego alumna, umiłowanego ucznia Pańskiego, aby wziął Maryję tak jak Jan, do siebie, na drogę swego życia i ewangelizacyjnych zadań.
 Obiegająca całe wnętrze kaplicy ponad oknami tzw. blenda, umacniająca konstrukcję i służąca ukryciu źródeł światła, pokryta została kolorowym reliefem przedstawiającym wszystkich świętych z Chrystusem Pantokratorem pośrodku, tak jak w bazylikach starochrześcijańskich. 144 postacie świętych nawiązują do Księgi Apokalipsy. Po części są to postacie konkretne, np. święci polscy, ale są także bezimienni święci, reprezentujący wielką rzeszę zbawionych, których nikt nie potrafi policzyć. Oryginalny charakter mają witraże, nawiązujące do nieba, które otwiera się nad ukrzyżowanym Chrystusem w centralnym obrazie. Intensywne, pełne dramaturgii kolory części środkowej przechodzą stopniowo w spokój błękitu-niczym modlitwa Psalmu 22 rozpoczynająca się od słów: “Boże mój, czemuś mnie opuścił”, a kończąca się wysławianiem Pana za wielkie dzieło zbawienia.

 Fragment Pisma Urzędowego Diecezji Tarnowskiej “Currenda”, październik – grudzień 2004

www.currenda.diecezja.tarnow.pl/archiwum/2004/04-4/art-18.php  

 

16. Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego w szpitalu św. Łukasza

Miejsce: ul. Lwowska 178 a (Szpital św. Łukasza)

Data budowy: 1993 r.

Kaplica została erygowana z dniem 15 listopada 1993 r. Kaplicę erygował Wikariusz Generalny, Ks. Bp Józef Gucwa dekretem z dnia 5 listopada 1993 r. Poświęcenia kaplicy dokonał ówczesny Ks. Bp Ordynariusz Józef Życiński dnia 20 grudnia 1993 r.

 Zasadnicze wyposażenie kaplicy jest dziełem Kurii Diecezjalnej w Tarnowie, która 25 maja 1994 r. przekazała je według załączonego spisu (24 pozycje) dla użytku Kaplicy Szpitala Wojewódzkiego, zastrzegając, że wymienione przedmioty pozostają nadal własnością Kurii Diecezjalnej i mają służyć dobru wiernych korzystających z posługi religijnej w tejże kaplicy.

Więcej o kaplicy na stronach Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie: www.nspj.diecezja.tarnow.pl

 

 17. Kaplica w Szpitalu Szczeklika

Miejsce: ul. Szpitalna 13 (gmach główny szpitala)

Więcej o posłudze kapłańskiej na stronach Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej w Tarnowie:

www.mbfatimskiej.diecezja.tarnow.pl  

 

18. Kaplica Sanguszków (Cmentarz Stary)

Miejsce: ul. Narutowicza (Cmentarz Stary)

Projekt: Michał Zajączkowski (architekt książąt Sanguszków)

Data budowy: 1870 r.

Więcej: www.starycmentarz.pl oraz www.it.tarnow.pl
Jest to rodowa kaplica książąt Sanguszków (ostatnich właścicieli Tarnowa). Wewnątrz znajdują się wybitne nagrobki przedstawicieli rodziny dłuta artysty rzeźbiarza Antoniego Madeyskiego:

  •  pomnik nagrobny ks. W. H. Sanguszki (1905 r.)
  •  marmurowy ołtarz kaplicy (ok. 1912 r.)
  •  pomnik ks. R. A. Sanguszki (1924 r.)

 

 Natomiast na zewnątrz – kaplicowe nagrobki np. Nenczyków (Kwatera III), czy Polityńskich (Kwatera XIV).

 

19. Kaplica Radzikowskich (Cmentarz Stary)

Miejsce: ul. Narutowicza (Cmentarz Stary)

Data budowy: ok. 1811 r.

Więcej: www.starycmentarz.pl oraz www.it.tarnow.pl
 Barokowo – klasycystyczna kaplica postawiona dla zmarłej w 1805 roku przy porodzie, młodej, 24 letniej żony komisarza dóbr Sanguszków Ignacego Radzikowskiego.

 Przez wiele lat kaplica pełniła rolę kaplicy przedpogrzebowej.

 

20. Kaplica cmentarna: Cmentarz parafialny w Krzyżu

Miejsce: ul. Krzyska (Cmentarz parafialny)

 

21. Kaplica cmentarna: Cmentarz komunalny w Krzyżu

Miejsce: ul. Krzyska (Cmentarz komunalny)

Data budowy: 1983 r.

 

22. Kaplica cmentarna: Cmentarz komunalny w Mościcach

Miejsce: ul. Czarna Droga

Data budowy: ok. 1950 r.
 

 

23. Kaplica cmentarna: Cmentarz parafialny na Rzędzinie

Miejsce: ul. Szara przed cmentarzem parafialnym

Projekt: mgr inż. Otto Schier

Data budowy: 2003 – 2004

Data poświęcenia: 2 listopada 2004 r. (bp Wiktor Skworc)

Więcej o kaplicy na stronach Parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie: www.nspj.diecezja.tarnow.pl

 

24. Kaplica św. Józefa (tzw. I. Radzikowskiego) na Starym Cmentarzu

Miejsce: Stary Cmentarz na Zabłociu

Projekt: nieznany autor

Data budowy: ok. 1810 r.

Późnobarokowa, poświęcona zmarłej w 1805 r. żonie komisarza dóbr Sanguszków Józefa Radzikowskiego – Józefie z Burskich Radzikowskiej.

Więcej na stronie www.starycmentarz.pl

 

25. Kaplica Oświęcimska

Miejsce: Kościół pw. Matki Boskiej Fatimskiej, al. MB Fatimskiej 39

Projekt: Władysław Pieńkowski, Maria Hiszpańska Neuman, rzeźba – Jerzy Bereś, urna – Witold Popławski, oprawa plastyczna – Bronisław Chromy

Data poświęcenia: 26 czerwca 1973 r.

Więcej na stronach Sanktuarium: www.mbfatimskiej.diecezja.tarnow.pl  

 

26. Kaplica na ul. Lwowskiej

Miejsce: ul. Lwowska 136

Data budowy: II połowa XIX w.

Fundator: Walenty Sadkowski

Mała murowana, kapliczka przydrożna na rzucie prostokąta z trójspadowym dachem krytym blacha. Wewnątrz barokowa rzeźba matki Boskiej z Dzieciątkiem z XIX w.

 

27. Kaplica w Klikowej

Miejsce: ul. Zagumnie 23 przy kościele parafialnym w Tarnowie – Klikowej

Data budowy: 1960 r.

Fundator: ks. proboszcz Wojciech Bajda

Kapliczka w kształcie groty.

 

28. Kaplica w murze Starego Cmentarza

Miejsce: ul. Tuchowska (mur Starego Cmentarza)

Data budowy: 1927 – 1931

Projekt: Bronisław Kulka

Powstała podczas remontu ogrodzenia cmentarza. Wewnątrz figura św. Stanisława pochodzącą z dawnego kościoła Bernardynów.

 

29. Kapliczka przy ul. Tuchowskiej

Miejsce: ul. Tuchowska 4 (vis a vis Starego Cmentarza)

Data budowy: 1960

Najmniejsza murowana kapliczka tarnowska, powstała w miejscu starszej.

 

30. Kaplica przy Pałacu Sanguszków w Gumniskach 

Miejsce: ul. Sanguszków 28 (w parku Sanguszków w dzielnicy Gumniska)

Data budowy: ok. 1870 r.

Projekt: Feliks Księżarski (ok. 1858 r.)

Mała, neogotycka kaplica dobudowana od strony zachodniej do pałacu ok. 1870 roku.

Przy zachodniej ścianie kaplicy, na zewnątrz duży głaz i kilka (6) mniejszych kamieni – miejsce pochówku umiłowanego konia i 6 psów księżnej Sanguszko.

 

31. Kapliczka (ul. Mokra)

Miejsce: ul. Mokra (nad stawem)

Data budowy: 1917 r.

Kapliczka znajduje się na drzewie.

 

32. Kapliczka (ul. Czerwona/Daleka)

Miejsce: ul. Czerwona/Daleka

Data budowy: 1900 r.

Kapliczka szafkowa na drzewie.

 

33. Kapliczka (ul. Nowodąbrowska)

Miejsce: ul. Nowodąbrowska

Data budowy: XIX/XX w.

Kapliczka murowana, w kształcie słupa.

 

33. Kapliczka (ul. Nowodąbrowska)

Miejsce: ul. Nowodąbrowska 143

Data budowy: koniec XVIII w.

Kapliczka kubaturowa.

 

34. Kapliczka (ul. Wiśniowa)

Miejsce: ul. Wiśniowa

Data budowy: 1939 r.

Kapliczka murowana w kształcie słupa.

 

35. Kapliczka (ul. Wilcza)

Miejsce: ul. Wilcza 9

Data budowy: 1903 r.

Kapliczka szafkowa na słupie. 

 

36. Kapliczka (ul. Orkana)

Miejsce: ul. Orkana 43A

Data budowy: I poł. XIX w.

Kapliczka z figurą Chrystusa i Matki Bożej.

 

 

Materiał w trakcie opracowania

Opracowanie: Marcin Pałach, Tarnowskie Centrum Informacji

Zdjęcia: Tarnowskie Centrum Informacji

Literatura:
Oficjalna strona internetowa Miejskiego Zarządu Cmentarzy w Tarnowie:
www.mzc.tarnow.pl
Oficjalna strona internetowa parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Tarnowie:
www.nspj.diecezja.tarnow.pl
Strona prywatna:
http://strony.tarman.pl/~andmel/glowna.htm
“Tarnowski Gość Niedzielny”, archiwum:
http://tarnow.gosc.pl  
Oficjalna strona internetowa Społecznego Komitetu Opieki Nad Starym Cmentarzem w Tarnowie:
www.starycmentarz.pl

Czytaj więcej na: www.miejscapamiecinarodowej.pl/index.php/tarnow