Położone w Tarnowie – Krzyżu stawy rybne rozciągają się od rezerwatu „Debrza” na wschodzie, po rzekę Żabnica i biegnące wzdłuż niej tory kolejowe linii Tarnów – Szczucin na zachodzie. Nieprzypadkowo stawy zostały zlokalizowane w Krzyżu. Warunkuje to: ukształtowanie terenu, dogodna budowa geologiczna oraz warunki hydrologiczne.
Osiedle Krzyż do połowy ubiegłego wieku było odrębną miejscowością, przyłączoną w 1958 roku do Tarnowa. W XVII wieku wieś Krzyż, pierwotnie zwaną Krzyszowicami, przejęła we władanie książęca rodzina Sanguszków. Polityka właścicieli, ukierunkowana na popieranie nowego osadnictwa, przyczyniła się do ożywienia działalności i rozwoju gospodarczego Krzyża na przełomie XVIII i XIX wieku. Powstały wówczas sklepy, karczmy, cegielnia i tartak, a w połowie XIX wieku stawy rybne, które do II wojny światowej były własnością Sanguszków. Od początku stawy wykorzystywano do hodowli ryb. Zimą lód ze stawów sprzedawano do okolicznych karczm, jako chłodziwo. Po II wojnie stawy przejęło Państwowe Gospodarstwo Rybackie w Krakowie, a obecnie są użytkowane przez prywatne Gospodarstwo Rybackie Przyborów.
Zespół dwudziestu „Stawów Krzyskich” składa się z dwóch kompleksów – położonych w górnej części zlewni stawków retencyjnych oraz leżących poniżej dużych stawów towarowych. Górny kompleks obejmuje 13 stawów o łącznej powierzchni 6,66 ha i średniej głębokości 1,3 m. Głównym zadaniem tych stawków jest akumulowanie wody dla stawów hodowlanych i uruchamianie jej w okresach suszy. Dolny obiekt to siedem ograniczonych groblami ziemnymi stawów towarowych o łącznej powierzchni 42,5 ha i głębokości 1,3-2,0 metrów. Obecnie w stawach żyją przede wszystkim karpie, ale też inne gatunki ryb: amur, tołpygi – biała i pstra, sum, szczupak, lin, płoć, okoń, karaś. Stawy zarybia się wiosną, a w jesieni następuje odłów. Roczna „produkcja” ryb sięga 30 ton. Dzięki dużemu zróżnicowaniu typów środowisk, okolica stawów jest znakomitym siedliskiem różnorodnych grup roślin i zwierząt. Stawy Krzyskie są wyjątkowym miejscem w Małopolsce, gdzie możemy spotkać liczne ptactwo, zarówno gniazdujące jak i odpoczywające podczas przelotów. Dopatrzono się tu kilkudziesięciu gatunków ptaków, w tym takich jak: perkoz dwuczuby, łabędź niemy, łyska, krzyżówka, gęś, kormoran, kokoszka, mewa, rybitwa, czapla siwa, pojawia się też krogulec, myszołów, a nawet rybołów. Stawy pozostają wyjątkowym rezerwuarem wilgoci, cenną oazą dla płazów, którym do metamorfozy niezbędne jest środowisko wodne. Na uwagę zasługuje mokradło, położone w południowo-zachodnim sąsiedztwie stawów, w którym wiosną roi się od modrych samców żaby moczarowej. W obrębie stawów licznie występują wydry oraz piżmaki, można spotkać nawet bobry, a jeszcze częściej ślady ich działalności. W świecie roślin warto zwrócić uwagę na takie rzadkie gatunki jak kosaciec syberyjski (irys), kukułka szerokolistna (storczyk), bobrek trójlistkowy czy zimowit jesienny.
Dziś może to brzmieć jak fantastyka, ale niektórzy autorzy opracowań fizjograficznych proponują w zachodniej części Krzyża, wśród Stawów Krzyskich, zlokalizowanie ogrodu botanicznego i zoologicznego oraz rezerwatu roślin osobliwych, siedlisk ekologicznych systemu jeziorek i mokradeł. Planowana w latach dziewięćdziesiątych XX wieku budowa autostrady, mimo protestów ekologów, była prowadzona przez południowo-zachodni narożnik rezerwatu Debrza oraz przez kilka małych stawów górnego kompleksu. Po dokonanych ostatnio korektach jest szansa, że autostrada ominie rezerwat, natomiast niektóre stawy ulegną likwidacji. Należy pamiętać, że Stawy Krzyskie są obiektem hodowlanym i wejść na ich teren można jedynie za zgodą Gospodarstwa Rybackiego. Obcując z przyrodą, nie należy zapominać o poszanowaniu praw, które nią rządzą.