Honorowi Obywatele Tarnowa

Marszałek Józef Piłsudski

26 maja 1917 roku radni miejscy nadali tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa (również I. Mościckiemu) „za niespożyte zasługi dla Polski, myśli będące myślami Staszica, Małachowskiego, Czartoryskiego – owiane głęboką miłością Ojczyzny i przepojone siłą postawienia Polski w szeregu pierwszych państw Europy oraz za zbudowanie silnej moralnie i materialnie Polski”.

Marszałek Józef Piłsudski gościł w Tarnowie wielokrotnie. Najdłużej, bo 2 tygodnie spędził w wakacje w 1901 r. Wraz z Kazimierzem Kelles-Krauzem zatrzymał się w domu rodziny Wrzosków na ul. św. Anny. Ponieważ był to czas rekonwalescencji, Piłsudski w Tarnowie odpoczywał. Często jeździł zażywać kąpieli w Dunajcu.

Józef Piłsudski, urodził się 5 grudnia 1967 roku w Zułowie, zmarł 12 maja 1935 roku w Warszawie. Polski działacz społeczny i niepodległościowy, żołnierz, polityk i mąż stanu. Od 1892 roku członek Polskiej Partii Socjalistycznej i jej przywódca w kraju. Twórca Organizacji Bojowej PPS (1904 rok) i Polskiej Organizacji Wojskowej (1914 rok), kierownik Komisji Wojskowej i Tymczasowej Rady Stanu (1917 rok). Od 11 listopada 1918 roku naczelny wódz Armii Polskiej, w latach 1918-1922 naczelnik państwa. Pierwszy marszałek Polski, po przewrocie majowym w 1926 roku przywódca obozu sanacji. Dwukrotny premier Polski (w latach 1926-1928 i w roku 1930), wywarł decydujący wpływ na kształt polityki wewnętrznej i zagranicznej II RP.

 

Ignacy Mościcki

26 maja 1917 roku radni miejscy nadali tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa (również J. Piłsudskiemu) „za niespożyte zasługi dla Polski, myśli będące myślami Staszica, Małachowskiego, Czartoryskiego – owiane głęboką miłością Ojczyzny i przepojone siłą postawienia Polski w szeregu pierwszych państw Europy oraz za zbudowanie silnej moralnie i materialnie Polski”.

Ignacy Mościcki, urodził się 1 grudnia 1867 roku w Mierzanowie, zmarł 2 października 1946 roku w Versoix. Polski chemik, polityk, w latach 1926-1939 prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Naukowiec, wynalazca, budowniczy polskiego przemysłu chemicznego. Początkowo związany z ruchem socjalistycznym. W latach 1912-1922 profesor Politechniki Lwowskiej, autor nowatorskiej metody pozyskiwania kwasu azotowego z powietrza. Założyciel w 1922 roku Unii Narodowo-Państwowej. W 1925 roku wybrany na rektora Politechniki Lwowskiej, w latach 1925-1926 profesor Politechniki Warszawskiej. W 1926 i 1933 roku wybrany na urząd prezydenta RP. Blisko związany z obozem sanacyjnym Józefa Piłsudskiego. W 1927 roku był inicjatorem budowy Państwowych Zakładów Związków Azotowych w Mościcach pod Tarnowem. Autor ponad 40 patentów polskich i zagranicznych, po wyborze na prezydenta RP użytkowanie praw do nich nieodpłatnie przekazał państwu polskiemu.

 

Norbert Lippóczy
W uznaniu wybitnych zasług i niekwestionowanych osiągnięć w dziedzinie kulturalnego rozwoju miasta Tarnowa, wzbogacenia jego dorobku artystycznego oraz pogłębiania związków społeczno-kulturalnych i przyjaźni polsko-węgierskiej, w podziwie dla umiejętności łączenia uczuć patriotycznych z pasjami kolekcjonerskimi Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr XXI/212/92 z dnia 20 lutego 1992 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
 Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 11 marca 1992 roku (w dniu 90. urodzin uhonorowanego) w Tarnowskim Ratuszu.

 

Książę Paweł François Roman Sanguszko
W uznaniu wybitnych zasług historycznego rodu książąt Sanguszków dla rozwoju miasta Tarnowa oraz w przekonaniu o możliwości rozwoju korzystnego współdziałania w przyszłości Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr IV/19/90 z dnia 12 lipca 1990 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
 Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 16 czerwca 1993 roku w Tarnowskim Ratuszu.

 

Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Józef Życiński
 Ordynariusz Diecezji Tarnowskiej
W uznaniu wybitnych zasług dla społeczności miasta Tarnowa; za zaangażowanie w rozwój demokracji i budowę państwa obywatelskiego; niekwestionowane osiągnięcia na polu naukowym oraz za przekazywanie Wiary w sens czynnego uczestniczenia w życiu społecznym Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr XL/357/97 z dnia 26 czerwca 1997 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
 Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 31 sierpnia 1997 roku w Tarnowskim Ratuszu.

 

Jego Magnificencja Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
 Profesor Doktor Habilitowany Franciszek Ziejka
 W uznaniu wybitnych zasług dla kultury i nauki polskiej, zaangażowanie w popularyzację uniwersalnych prawd o człowieku, a tym samym nieoceniony wkład w rozwój tradycyjnych wartości europejskich oraz systematyczne dążenie do odkrywania prawdy poprzez organizację i tworzenie struktur uniwersyteckich na bazie Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr XXVI/427/2000 z dnia 14 września 2000 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce w dniu 10 października 2000 r. podczas inauguracji roku akademickiego 2000/2001 w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Tarnowie.

 

Tony Ricardsson
 W uznaniu wybitnych zasług dla tarnowskiego sportu i zaangażowania w popularyzację ducha sportowej rywalizacji Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr XLVIII/880/2006 z dnia 22 czerwca 2006 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce w dniu 16 września 2006 r. imprezy pod nazwą “Turniej pożegnalny Tony’ego Ricardssona – LAP – ostatnie okrążenie”

 

Jego Ekscelencja Ksiądz Biskup Władysław Bobowski
 W uznaniu wybitnych zasług dla społeczności miasta Tarnowa i Ziemi Tarnowskiej, za długoletnią pracę wzmacniającą rolę Kościoła w Diecezji Tarnowskiej, za troskę o duszpasterstwo młodzieży w skali Polski i Diecezji, za wrażliwość na potrzeby biednych i potrzebujących – Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr IX/135/2007 z dnia 20 czerwca 2007 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 20 czerwca 2007 roku w Tarnowskim Ratuszu, podczas uroczystości 50-lecia Święceń Kapłańskich.

 

Ksiądz profesor Michał Heller
 Ksiądz profesor Michał Heller, tarnowianin urodzony w Tarnowie 12 marca 1936 roku, jako pierwszy Polak został laureatem jednej z najbardziej prestiżowych nagród na świecie – Nagrody Templetona www.templetonprize.org (“teologicznego Nobla”), przyznawanej za pokonywanie barier między nauką a religią.

 Ksiądz profesor Michał Heller jest absolwentem tarnowskiego Seminarium Duchownego, a także pierwszym dziekanem Wydziału Teologicznego w Tarnowie. Jest światowej sławy fizykiem, kosmologiem, filozofem i teologiem, członkiem m.in. Watykańskiego Obserwatorium Astronomicznego i Papieskiej Akademii Nauk, Polskiego Towarzystwa Fizycznego, Polskiego Towarzystwa Astronomicznego, International Society for General Relativity and Gravitation, European Physical Society, Center for Theology and the Natural Science. Jest również autorem i współautorem kilkuset publikacji naukowych, wykładowcą Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
Poprzez swoje osiągnięcia ksiądz profesor Heller porównywany jest do Alberta Einsteina czy Mikołaja Kopernika.

Uchwałą nr XXI/299/2008 Rady Miejskiej w Tarnowie z dnia 15 maja 2008 r. ks. profesor Michał Heller otrzymał tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Ponadto podczas inauguracji obchodów Roku Miasta Tarnowa 8 marca 2010 roku ksiądz profesor został kolejnym Ambasadorem Tarnowa.

 

Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Wiktor Skworc (Honorowy Obywatel Tarnowa 2012-2021)

W uznaniu wybitnych zasług dla społeczności miasta Tarnowa i Ziemi Tarnowskiej, lata posługi w kierowaniu wspólnotą wiernych w Diecezji Tarnowskiej, trwałe efekty współpracy z samorządem, w szczególności wychowania dzieci i młodzieży, kształtowania dobra obywateli i społeczeństwa, inicjatywy związane z pomocą potrzebującym, chorym i niepełnosprawnym, za ideę „okna życia”, a także za troskę o duszpasterstwo diecezjalne, za budowanie nowych, dobrych relacji ponad podziałami, za piękną ideę organizacji „Dni Judaizmu w Kościele Katolickim” w Tarnowie i szereg innych inicjatyw, a przede wszystkim troskę o Miasto – Rada Miejska w Tarnowie Uchwałą Nr XVII/183/2011 z dnia 15 grudnia 2011 r. nadała Honorowe Obywatelstwo Miasta Tarnowa.
Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 6 stycznia 2012 roku w uroczystości z okazji 14. rocznicy przyjęcia sakry biskupiej na wydziale Teologicznym Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
22 lipca 2021 roku abp. Wiktor Skworc zrzekł się honorowego obywatelstwa Tarnowa.

 

Profesor Kazimierz Braun  

W uznaniu wybitnych zasług dla Rzeczypospolitej Polskiej oraz miasta Tarnowa, za wieloletnie działania na rzecz współczesnej kultury i  literatury polskiej w szczególności w obszarze sztuki teatralnej, za artystyczne oddanie dla małej ojczyzny, z którą rodzinnie związany jest od trzech pokoleń, za dar dla Pierwszego Niepodległego Miasta – dramat „Tarnowski wiatr niepodległości” oraz innych wyjątkowych przedsięwzięć w duchu patriotyzmu (fragment listu gratulacyjnego, odczytanego przez Kazimierza Koprowskiego, Przewodniczącego Rady Miejskiej w Tarnowie) – Rada Miejska w Tarnowie nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta profesorowi Kazimierzowi Braunowi – reżyserowi, pisarzowi, tłumaczowi, krytykowi teatralnemu, teatrologowi i nauczycielowi akademickiemu – 22 października 2016 roku.

Profesor Kazimierz Braun wyreżyserował ponad 150 przedstawień teatralnych i telewizyjnych, opublikował około 50 książek i ponad 300 artykułów. Tłumaczył z języka angielskiego, francuskiego i włoskiego na polski oraz z polskiego, rosyjskiego i francuskiego na angielski. Aktywnie działa w środowisku polonijnym. Prowadzi seminaria, kursy i wykłady na temat polskiego teatru, polskiej kultury i literatury. Stale współpracuje z prasą polonijną w USA, Kanadzie, Wielkiej Brytanii. Jest laureatem wielu nagród artystycznych, literackich i naukowych w kraju i za granicą. Jego rodzina od trzech pokoleń jest związana z Tarnowem i regionem tarnowskim.

 

Mieczysław Korczak

Mieczysław Korczak, urodził się w styczniu 1921 roku w Połańcu. W wieku 14 lat wraz z całą rodziną przeprowadził się do Warszawy. Od szesnastego roku życia pracował w gabinecie stomatologicznym znanego warszawskiego lekarza, doktora Stolarskiego, który odkrył w nim duży talent. Zdobyte w Warszawie umiejętności przydały się młodemu Mieczysławowi, gdy wstąpił do oddziału Armii Krajowej „Jędrusie”, działającego na terenie ziemi kieleckiej i Podkarpacia. W oddziale nosił pseudonimy „Dentysta” i „Zagorzujko”. W czasie wojny był ścigany przez gestapo, a następnie przez NKWD i UB. Trzy razy był aresztowany przez komunistów, przesłuchiwany i torturowany. Po wojnie ukończył studia stomatologiczne na Akademii Medycznej w Łodzi, a od 1951 roku mieszkał wraz z żoną Janiną i trójką dzieci w Tarnowie. Przez 10 lat pracował w ośrodku zdrowia w Mościcach, później kierował powiatową i wojewódzką poradnią stomatologiczną w Tarnowie. Był też wojewódzkim i krajowym specjalistą z dziedziny chirurgii stomatologicznej, brał czynny udział w działalności Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego. Założył szkolne gabinety stomatologiczne w większości szkół w Tarnowie i w regionie tarnowskim. Po latach jego działalność wojenna i zawodowa została uhonorowana wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Walecznych, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Partyzanckim AK, Zasłużony dla Miasta Tarnowa, Zasłużony dla Ziemi Krakowskiej oraz Medalem Pro Patria.

Podczas LII nadzwyczajnej sesji Rady Miasta Tarnowa w dniu  26  kwietnia 2018 roku Mieczysław Korczak, pułkownik Armii Krajowej i znany tarnowski lekarz został Honorowym Obywatelem Miasta Tarnowa. Uchwałę, podjętą w tej sprawie przez tarnowskich radnych w dniu 22 marca 2018 r., odebrała jego córka, Marta Fistek. Po zakończeniu uroczystej sesji Prezydent Miasta i Przewodniczący Rady Miejskiej odwiedzili pułkownika Mieczysława Korczaka w jego domu i przekazali mu uchwałę z tytułem Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa.

 

Pułkownik dr Jerzy Pertkiewicz

Jerzy Pertkiewicz urodził się 25 lutego 1920 roku w Czortkowie nad Seretem w województwie tarnopolskim. Doktor farmacji, żołnierz kampanii wrześniowej i Armii Krajowej (pseudonim “Drzazga”), pułkownik w stanie spoczynku, harcmistrz i Harcerz Rzeczypospolitej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari. Mieszkaniec Tarnowa.

Po maturze został przyjęty na przeszkolenie wojskowe w szkole podchorążych rezerwy piechoty w Szczypiornie. Przed wybuchem II wojny światowej otrzymał przydział mobilizacyjny do 29 Pułku Strzelców Kaniowskich. Podczas kampanii wrześniowej 1939 walczył m.in. w bitwie nad Bzurą. W tym czasie kilkakrotnie był ranny. Po leczeniu Jerzy Pertkiewicz pojechał do Kalisza, gdzie brał udział w konspiracyjnej odbudowie Pułku Strzelców Kaniowskich. Wysiedlony z Kalisza trafił wraz z rodziną do Tarnowa. Tutaj przystąpił do Związku Walki Zbrojnej i przyjął pseudonim “Drzazga”.

W aptece im. T. Kościuszki, którą objął w Tarnowie jego ojciec (ps. “Zbudowski”), Jerzy Pertkiewicz pracował jako laborant. Apteka stanowiła także konspiracyjny punkt kontaktowy, miejsce kolportażu prasy podziemnej, tajną aptekę w czasie działań wojennych.

Po rozpoczęciu akcji “Burza” trafił do 16 pułku piechoty Armii Krajowej, gdzie był dowódcą plutonu 3. kompanii strzeleckiej “Regina” w batalionie “Barbara”. W 1944 roku za wkład w walkę zbrojną z okupantem otrzymał stopień podporucznika przez komendanta krakowskiego okręgu AK.

Po wojnie studiował farmację na Uniwersytecie Jagiellońskim, obronił na Akademii Medycznej w Krakowie pracę doktorską w dziedzinie nauk farmaceutycznych. Pracował w kilku aptekach, a w latach 80. był starszym inspektorem do spraw gospodarki lekami w Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Tuchowie.

Od czasów nauki w gimnazjum był także aktywny w harcerstwie.

Prawdziwy bohater, żarliwy patriota a przede wszystkim skromny człowiek o wielkim sercu, od którego emanuje dobro. Niemal tradycją stały się spotkania z młodzieżą w szkołach, które przekształcają się w przepiękne lekcje historii. Są także niezapomnianą lekcją miłości do Ojczyzny i drugiego człowieka. Postawa, zaangażowanie i ogromna serdeczność jaką darzy młodych ludzi sprawia, iż Jego obecność w szkołach jest dla nich ogromnym przeżyciem.

Za zasługi wojenne odznaczony m.in. Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Partyzanckim, Krzyżem AK i Medalem za Warszawę, Medalem Wojska, Krzyżem Kampanii Wrześniowej przyznanym przez rząd emigracyjny RP, Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 2005 roku otrzymał stopień majora, w 2008 roku podpułkownika, a w 2011 roku stopień pułkownika.

Jest współautorem książki pt. „Tarnów-Stare Miasto” cz. I. W czerwcu 2015 roku napisał książkę pt. „Dzieje plutonu partyzanckiego „REGINA II” z batalionu „Barbara” 16 pułku piechoty Armii Krajowej Ziemi Tarnowskiej”.

W uznaniu wybitnych zasług dla Rzeczpospolitej Polskiej i społeczności miasta Tarnowa, kształtowania dobra obywateli i społeczeństwa w duchu patriotyzmu oraz ubogacania kultury polskiej Rada Miejska w Tarnowie w dniu 21 września 2017 roku nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce miejsce 30 października 2017 roku podczas Uroczystej Sesji RDY Miejskiej w Tarnowie. Zmarł w Tarnowie w wieku 98 lat w dniu 30 czerwca 2018 roku.

 

Barbara Prymakowska

Urodziła się 7 listopada 1943 roku na Kresach ale od dzieciństwa mieszka w Tarnowie.

Nowa honorowa obywatelka Tarnowa jest wielokrotną mistrzynią świata masters w biegach górskich, a po ostatni tytuł sięgnęła na początku września 2021 roku w austriackim Telfes im Stubai. Ukończyła kilkadziesiąt maratonów – w pierwszym wystartowała w biegu 58 lat – oraz biegów górskich. W 2016 roku przebiegła maraton w Chicago. Ponieważ wcześniej ukończyła takie biegi w Londynie, Berlinie, Tokio, Nowym Jorku i Bostonie, zaliczyła tym samym sześć najważniejszych maratonów świata, jako czwarta Polka zdobywając medal „World Marathon Majors”. Uprawia także biegi na rolkach i nartach, a w roku 2011 jako pierwsza Polka po 65. roku życia zdobyła Mount Blanc. Przed przejściem na emeryturę przez 30 lat pracowała jako nauczycielka wychowania fizycznego. Nazwana „najszybszą babcią świata”.

Rada Miejska w Tarnowie w dniu 28 października 2021 roku nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 30 października 2021 roku podczas Uroczystej Sesji Rady Miejskiej w Tarnowie.

 

Stanisław Majorek

Urodził się 25 czerwca 1937 w Pleśnej koło Tarnowa). – polski trener piłki ręcznej. W okresie 1970-1976 wspólnie z Januszem Czerwińskim, a w okresie 1976-1978 z Igorem Pazurem selekcjoner kadry narodowej piłkarzy ręcznych.

Pan Stanisław Majorek jest współtwórcą piłki ręcznej w Tarnowie, dyscypliny sportu, która stała się w ciągu kilku dekad tarnowskim flagowym sportem, sławiącym Tarnów w kraju jak i poza jego granicami. Założona przez Stanisława Majorka sekcja piłki ręcznej przy ówczesnym MDK (późniejszy Pałac Młodzieży) wychowała kilka pokoleń wspaniałych sportowców, w tym reprezentantów Polski (między innymi olimpijczyków Franciszka Gąsiora i Andrzeja Kąckiego). W osiągnięciach tych Stanisław Majorek miał niezaprzeczalny wkład, do dziś jest osobą szanowaną przez rzesze byłych zawodników-wychowanków. W latach 70-tych minionego wieku powierzono mu funkcję trenera reprezentacji Polski seniorów, z którą odniósł wiele sukcesów, przede wszystkim zdobył brązowy medal podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu w 1976 roku, jedyny dotąd olimpijski, polski medal w tej dyscyplinie sportu w historii. Z powodzeniem pracował także w innych państwach, tj. Luksemburgu oraz Zjednoczonych Emiratach Arabskich. Do dziś jest cenionym autorytetem w świecie piłki ręcznej, o czym świadczą liczne zaproszenia na imprezy najwyższej światowej czy europejskiej rangi oraz odznaczenia i wyróżnienia. Kilka miesięcy temu Stanisław Majorek, jako pierwszy tarnowianin, uhonorowany został Gwiazdą w Alei Gwiazd Polskiego Sportu w Ośrodku Przygotowań Olimpijskich w Cetniewie. Stanisław Majorek jest niewątpliwie wielkim ambasadorem tarnowskiego sportu i naszego miasta.

Rada Miejska w Tarnowie w dniu 27 kwietnia 2023 roku nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce 5 maja 2023 roku. Podczas tej uroczystości Stanisław Majorek został także wyróżniony Odznaką Honorową Województwa Małopolskiego – Krzyżem Małopolski. Jest to honorowe wyróżnienie osób, które poprzez zaangażowanie w działania na rzecz społeczności lokalnych, przyczyniają się do rozwijania społeczeństwa obywatelskiego i wzbogacają tym samym dorobek całego regionu.

 

Adam Bartosz

Urodził się 22 stycznia 1947 w Zielonej Górze. W latach 1967-72 studiował etnografię na Uniwersytecie Jagiellońskim. To właśnie studenckie badania terenowe zaprowadziły go w miejsca, których inni studenci się obawiali – do osad cygańskich na Spiszu. Praca magisterska poświęcona cygańskiemu kowalstwu miała zwiastować kierunek dalszych zainteresowań naukowych Jubilata. W 1972 r. rozpoczął pracę w ówczesnym Dziale Etnograficznym Muzeum Okręgowego w Tarnowie. Szybko awansował na jego kierownika, a już kilka lat później (od 1980 r.) – na dyrektora muzeum. Pełnił tę funkcję przez 30 lat, do 2012 r. W muzealnictwie polskim zapisał się m.in. dlatego, że zorganizował pierwszą na świecie wystawę poświęconą Cyganom/Romom (w 1979 r.), pierwszą i długo jedyną na świecie stałą wystawę romską (od 1990 r.) oraz pierwszą powojenną ekspozycję poświęconą polskim Żydom (1982 r.). Zainicjował wiele cyklicznych i epizodycznych wydarzeń kulturalnych na rzecz tych dwóch mniejszości, by wspomnieć tylko o Taborze Pamięci Romów czy też Dniach Pamięci Żydów Galicyjskich Galicjaner Sztetl (oba od 1996 r.).

Adam Bartosz jest także żywo zaangażowany w promocję malarstwa zalipiańskiego. W 1976 r. zrewolucjonizował konkurs „Malowana Chata”, odbywający się odtąd regularnie, każdego roku. Jednak sednem jego związku z Zalipiem jest osobista przyjaźń z trzema kolejnymi pokoleniami malarek. Od dziesięciu lat na emeryturze – wciąż pracuje. Udziela się jako ekspert w swoich dziedzinach, wykładowca, promotor, opiekun oraz – jako prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, którego zresztą jest założycielem. Adam Bartosz jest celem pielgrzymek ortodoksyjnych Żydów, chcących spotkać człowieka, który poznał bobowskiego rabina (Bobowe Rebe). Jest także celem pielgrzymek różnorodnych badaczy, którzy chcą poznać fachowca od spraw romskich. Nieustanie pracuje naukowo, pisze, publikuje, prowadzi badania, opracowuje zbiory, planuje i realizuje projekty promujące historię Tarnowa. Ma na koncie setki artykułów w 16 językach oraz kilka książek.

Jest posiadaczem licznych odznaczeń państwowych, lokalnych i branżowych. Dotychczas przyznane mu zostały m.in.:

– Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” – 1982,

– Odznaka „Za Zasługi dla Województwa Tarnowskiego” – 1983,

– Srebrny Krzyż Zasługi – 1985,

– Medal za Zasługi dla Miasta Tarnowa – 1986,

– Honorowa Odznaka Przyjaciół Harcerstwa – 1987,

– Złoty Krzyż Zasługi – 1987,

– Odznaka „Za zasługi dla Turystyki” – 1999,

– Honorowa Odznaka PTTK Ziemi Tarnowskiej – 1999,

– laureat międzynarodowej nagrody POLCUL – 2000,

– Brązowy Krzyż Zasługi Bractwa Kurkowego w Tarnowie – 2002,

– Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2005,

– Statuetka „Uskrzydlony” Miasta Tarnowa – 2007,

– Brązowa Odznaka „Za Zasługi w Pracy Penitencjarnej” – 2007,

– Odznaka Honorowa „Za Zasługi dla Turystyki” – 2008,

– Statuetka Kalo Čangalo („czarnego bociana”) – za zasługi w romologii, Słowacja – 2009,

– Medal XXX-lecia Związku Żołnierzy Wojska Polskiego – 2011,

– Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2011,

– Srebrny Krzyż Zasługi Bractwa Kurkowego w Tarnowie – 2011,

– Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 2011,

– Złoty Dukat Tarnowski – 2017,

– Nagroda Specjalna Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN za całokształt – 2018,

– Nagroda im. ks. Stanisława Musiała za całokształt działalności – 2019,

– Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” – 2019.

Rada Miejska w Tarnowie w dniu 22 czerwca 2023 roku nadała tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa. Ceremonia wręczenia medalu i dyplomu miała miejsce dzień później podczas inauguracji Święta Miasta – Zde(a)rzeń.

 

wincenty witosWincenty Witos

Wybitny polski polityk, działacz ruchu ludowego, a także trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej. Urodził 21 stycznia 1874 roku w przysiółku Dwudniaki, należącym do wsi Wierzchosławice, w powiecie tarnowskim. Swoją działalnością polityczna i publiczną Wincenty Witos był również związany z Tarnowem. Służbę wojskową w armii austriackiej odbył w latach 1895–1897 w 11 kompanii 57 pułku piechoty stacjonującej w Tarnowie. 8 grudnia 1895 r. odbyło się w Tarnowie zebranie wszystkich posłów ludowych pod kierownictwem dr. Karola Lewakowskiego, na którym zostały ustanowione zasady organizacyjne Stronnictwa Ludowego i jego władz. W 1905 roku Wincenty Witos został wybrany z ramienia Stronnictwa Ludowego wraz z kilkoma innymi jego działaczami do Rady Powiatowej w Tarnowie. W 1911 roku został delegatem do Rady Powiatowej w Radzie Szkolnej Okręgowej w Tarnowie oraz wiceprzewodniczącym Okręgowego Towarzystwa Rolniczego w Tarnowie. Dwa lata później wybrano go na prezesa zarządu powiatowego Komitetu Towarzystwa Rolniczego w Tarnowie. O jego zaangażowaniu w działalność narodową i patriotyczną prowadzona w Tarnowie świadczy między innymi to, że to właśnie na jego wniosek Rada Powiatowa w Tarnowie wyasygnowała w 1910 roku tysiąc koron na zorganizowanie uroczystości z okazji pięćsetnej rocznicy zwycięstwa pod Grunwaldem. Ponadto na posiedzeniu Rady Naczelnej PSL 1 grudnia 1918r. w Tarnowie miało dokonać się formalne i praktyczne połączenie stronnictw ludowych, a więc PSL „Piast”, PSL-Lewica i Zjednoczenia Ludowego. Wincenty Witos w 1903 roku wszedł w skład Rady Naczelnej Polskiego Stronnictwa Ludowego, a wkrótce potem został wójtem Wierzchosławic. W 1908 roku wybrano go do galicyjskiego Sejmu Krajowego, a w 1911 roku – do parlamentu w Wiedniu. Po rozłamie w PSL w 1913 roku stanął na czele umiarkowanego PSL „Piast”. W czasie I wojny światowej angażował się po stronie państw centralnych, ale w październiku 1918 roku stanął na czele Polskiej Komisji Likwidacyjnej w Krakowie – pierwszego ciała niezależnego od Austriaków. W Polsce Odrodzonej Witos był trzykrotnie premierem. Po raz pierwszy objął ster Rządu Obrony Narodowej w lipcu 1920 roku, w chwili ofensywy bolszewickiej i śmiertelnego zagrożenia kraju. Jako premier tego rządu wydał słynną odezwę do chłopów, nawołując ich do wsparcia obrony Polski. Był gorącym orędownikiem reformy rolnej. Do ostatecznego kształtu reformy w postaci ustawy z 1925 roku przyczynił się, zawierając jako szef „Piasta” „pakt lanckoroński” z endecją i stając na czele gabinetu większości narodowo-chłopskiej, czyli Chjeno-Piasta. Trzeci raz został premierem na początku maja 1926 roku. W 1930 roku poparł Centrolew opowiadający się przeciw ograniczaniu demokracji przez sanację. Skazany na półtora roku w niesławnym procesie brzeskim, wyemigrował do Czechosłowacji. Wrócił stamtąd na krótko przed wybuchem wojny. Podczas okupacji był inwigilowany przez Gestapo i przejściowo uwięziony, a jego córka została osadzona w obozie koncentracyjnym. Nigdy nie ufał komunistom, toteż odmówił współpracy z władzami sowieckimi. Zmarł 31 października 1945 r. w Krakowie został pochowany w Wierzchosławicach. Podczas pogrzebu utworzono kondukt żałobny, który w dniach 3–6 listopada 1945 r. przeszedł pieszo z Krakowa (gdzie w Kościele Mariackim miała miejsce msza poświęcona zmarłemu) do rodzinnej wioski polityka. W ostatniej drodze towarzyszyły mu tłumy zwolenników ruchu ludowego.

Rada Miejska w Tarnowie w dniu 14 września 2023 roku nadała Wincentemu Witosowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Tarnowa.

 

Tekst i zdjęcia ze strony: www.tarnow.pl