Tora z synagogi w Dąbrowie Tarnowskiej ocalała dzięki redemptorystom i nieznanemu posłańcowi. Ta zagadka wciąż czeka na rozwiązanie
Dwa zwoje Tory znajdują się w specjalnej wnęce ściany dawnej synagogi w Dąbrowie Tarnowskiej. Kustosz Ośrodka Spotkań Kultur Paweł Chojnowski przyznaje, że wokół cennego eksponatu wciąż jest wiele znaków zapytania.
Tora, czyli najważniejsza święta księga dla Żydów, jest jednym z najcenniejszych eksponatów znajdujących się w Ośrodku Spotkań Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej, która mieści się w dawnej synagodze. Ponad 70 lat spędziła w tuchowskim klasztorze. W czasie II wojny światowej redemptorystom przekazała je anonimowa osoba. Losy księgi owiane są tajemnicą, której do tej pory nikomu nie udało się wyjaśnić.
Dwa zwoje tory spisane ręcznie, na pergaminie prezentowane są w budynku dawnej dąbrowskiej synagogi od 2013 roku. Umieszczono je w specjalnej wnęce ściany świątyni przewidzianej na przechowywanie zwojów Tory. To najcenniejszy eksponat Ośrodka Spotkań Kultur, który powstał dwanaście lat temu. Wciąż jednak wokół świętej księgi rodzi się sporo pytań i jest wiele niewiadomych.
– Nie mamy pełnej wiedzy o tej Torze, a bardzo chcielibyśmy się o niej dowiedzieć jak najwięcej – mówi Paweł Chojnowski, dyrektor Dąbrowskiego Domu kustosz Ośrodka Spotkań Kultur.
Ośrodek Spotkań Kultur w Dąbrowie Tarnowskiej
Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej powstała w XIX wieku według projektu Abrahama Goldsteina. Prawdopodobnie budowa, za którą zapłacił Izaak Stern, zakończyła się w kwietniu 1863 roku. Jeszcze na początku XX wieku obok synagogi stała druga, zwana małą, w której modlili się ortodoksyjni Żydzi. Podczas I wojny światowej budynek synagogi uległ zniszczeniu. Został odnowiony tuż przed wybuchem II wojny światowej.
W latach okupacji Niemcy urządzili w synagodze magazyn. Po wojnie grupka ocalałych Żydów urządziła w jej bocznym pomieszczeniu skromny dom modlitwy.
W 1971 roku synagoga przeszła na własność Skarbu Państwa. Pięć lat później budynek pokryto blachą, ale to był koniec jakichkolwiek remontów. Zabytek niszczała coraz bardziej.
W 2007 roku synagoga została w końcu przekazana na własność gminie Dąbrowa Tarnowska. Wówczas też rozpoczęły się starania o jej uratowanie. Renowacja zakończyła się w 2012 roku i kosztowała prawie 10 mln zł. W efekcie powstał Ośrodek Kultur Spotkań, w którym znalazło się sporo pamiątek po dawnej społeczności żydowskiej, m.in. księgi w języku hebrajskim z XVII i XVIII wieku.
Więcej: https://tarnow.naszemiasto.pl/tora-z-synagogi-w-dabrowie-tarnowskiej-ocalala-dzieki/ar/c1-9662855