Kontrowersyjne wypowiedzi jednego z autorów najnowszego tomu “Małopolski na starej fotografii” – Wokół “Małopolski w PRL”
Podkreślają, że najnowszy tom cyklu był wieloaspektowym wyzwaniem i mają świadomość, że wiele tematów nie zostało dostatecznie dobrze zilustrowanych. Na przeszkodzie stanął m.in. słynny PRL-owski “zakaz fotografowania” obiektów, miejsc a nawet przedstawicieli zawodów “strategicznych dla państwa”. Mimo, że twórcy albumu deklarują, że ich celem nie było stworzenie laurki dla epoki, a zestaw 350 fotografii poprzedza wyważony, oparty na faktografii wstęp autorstwa Janusza Sepioła, nie pozostawiający złudzeń “jakie to były czasy”, podczas spotkania promocyjnego pojawiło się także kilka kontrowersyjnych wypowiedzi.
Blisko 350 zdjęć wybranych spośród kilku tysięcy fotografii przejrzanych przez autorów w ponad 20 placówkach muzealnych województwa i innych zbiorach, zawiera album “Małopolska w PRL 1945-1970”, trzecia już publikacja z małopolskiego cyklu archiwalnych fotografii (dotychczas ukazały się “Małopolska przed stu laty 1890-1914” oraz “Małopolska w II Rzeczypospolitej”), którego inicjatorem i autorem koncepcji jest były marszałek województwa, obecny Senator RP Janusz Sepioł. On też jest autorem ciekawego wstępu do obecnego tomu – próby zarysu pierwszego ćwierćwiecza PRL w naszym regionie. Wybór zdjęć, podobnie, jak w przypadku dwóch poprzednich publikacji, zawdzięczamy głównie pracownikom Muzeum Okręgowego w Tarnowie – przede wszystkim Kazimierzowi Bańburskiemu i Łukaszowi Sękowi. O imponujący jak zwykle wygląd publikacji zadbała oficyna wydawnicza S-Can.
Jak twierdzą twórcy albumu – tematy zdjęć dobrane zostały tak, by – na ile to możliwe obiektywnie – zilustrować różne aspekty ówczesnego życia, poczynając od krajobrazu, który pozostał po wojnie, z jego zniszczeniami, miejscami kaźni oraz wkraczającymi wojskami polskimi i radzieckimi, poprzez odbudowę zniszczonego kraju, rozwój przemysłu, budownictwo przemysłowe i mieszkaniowe, sytuację ekonomiczną, handel, spółdzielnie produkcyjne, rolnictwo, sprzęty i maszyny z życia codziennego. W albumie starano się również ukazać różne oblicza władzy ludowej przejawiające się zarówno w oficjalnych pochodach, wiecach i manifestacjach, wizytach gości zagranicznych jak i działaniach służb mundurowych i represjach politycznych. Swoje miejsce znalazły też tematy takie jak służba zdrowia, szkolnictwo, kultura masowa i sport. Dla pełniejszego wizerunku epoki, koniecznym było także ukazanie życia religijnego w okresie PRL. Album zamykają wizerunki wybitnych osobistości związanych z Małopolską, które trwale zapisały się w historii Polski.
– Staraliśmy się działać beznamiętnie, obiektywnie a także nie ukazać tej epoki w sposób polityczny – deklarował Kazimierz Bańburski, ostateczną ocenę, czy ten plan się powiódł, pozostawiając jednak czytelnikom. Bańburski sam jednak nie stronił od kontrowersyjnych ocen epoki i pracy innych badaczy. Zdaniem tarnowskiego historyka, to, co można dziś przeczytać na ten temat jest w większości nieobiektywne . Historyk pokusił się nawet o takie stwierdzenie dotyczące “władzy ludowej”
Posłuchaj, co o “władzy ludowej” mówi Kazimierz Bańburski :
Przy okazji prac nad cyklem autorzy zauważyli paradoksalną prawidłowość. – Im bliżej współczesności, tym z coraz gorszej jakości technicznej materiałem zdjęciowym mamy do czynienia – mówił Kazimierz Bańburski.
Tak oto tłumaczy ten “paradoks” Dariusz Kobylański ( wydawnictwo s-CAN) :
Nowy album jest dostępny do sprzedaży w siedzibie Muzeum, w sklepie internetowym, punkcie informacji turystycznej TCI na Rynku 7 oraz w księgarniach. Cena wynosi 75 zł.
Muzeum i wydawnictwo S- CAN mają też jednak ofertę promocyjną :
przy jednoczesnym zakupie albumów “Małopolska w II Rzeczypospolitej” i “Małopolska w PRL” cena tomu “Małopolska przed sto laty” wyniesie jedynie 1 zł !