“Kiedy płonęły tarnowskie synagogi”

W przedwojennym Tarnowie, którego prawie połowę mieszkańców stanowili Żydzi, istniało kilka wolnostojących synagog Najbardziej znane, będące swoistymi symbolami miasta i dumą tarnowskich Żydów były: siedemnastowieczna zwana Starą i synagoga zwana Jubileuszową lub Nową a urzędowo – Synagogą im. Franciszka Józefa I (dziś róg ulicy Nowej i Waryńskiego), oraz synagoga Tempel przy ul. Św. Anny. Jednak tarnowscy Żydzi modlili się także w maleńkich domach modlitwy budowanych niekiedy w podwórzach domów, oraz w tzw. sztiblach, które urządzano w pokojach mieszkań udostępnianych przez pobożnych wiernych.

W czwartkowy wieczór 1939 r. a więc w dwa miesiące po wkroczeniu do Tarnowa Niemcy urządzili spektakularne pożary tarnowskich synagog. Datę spalenia synagog w naszym mieście wybrali nieprzypadkowo. Uczcili w ten sposób pierwszą rocznicę Nocy Kryształowej, zainicjowany przez władze nazistowskich Niemczech pogrom Żydów. Przez całą noc z 9 na 10 listopada 1938 roku w całym kraju palono synagogi, dewastowano i rabowano żydowskie domy i sklepy, oraz znęcano się na złapanych Żydów, z który blisko stu zamordowano. Ulice niemieckich miast pokryte były szkłem z rozbitych wystaw sklepowych i powybijanych szyb, stąd nazwa Noc Kryształowa (Kristalnacht).

W najbliższy wtorek, 9 listopada mija osiemdziesiąta druga rocznica tego barbarzyńskiego wydarzenia. Przypomnimy je mieszkańcom Tarnowa spotkaniem pod Bimą o godzinie 18.
Chcemy kolejny raz ukazać zło, jakie rodzi się z nienawiści do stygmatyzowanych instytucjonalnie grup obywateli tego samego kraju, zło które owocuje pogardą dla osób chociaż trochę odmiennych od większości, chcemy pokazać nasz sprzeciw przeciwko temu złu, które jak powiedział w słynnym swym przemówieniu Marian Turski styczniu roku 2020, w postaci Auschwitz nie spadło nagle z nieba. Auschwitz tuptał, dreptał małymi kroczkami, zbliżał się, aż stało się to, co stało się tutaj.

Patronat: Prezydent Tarnowa Roman Ciepiela

Zapraszamy:
Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie.