Grób Jana Szczepanika

ul. Narutowicza  

33-100Tarnów

Poczta: Tarnów

Gmina: Tarnów

Powiat: Tarnów

Województwo: Małopolskie

Opis

Jan Szczepanik urodził się 13 VI 1872r. w Rudnikach k. Mościsk. Wcześnie został sierotą, po niespodziewanej śmierci matki. Na wychowywanie wzięła go ciotka Salomea Gradowiczowa, której mąż Wawrzyniec był woźnym w starostwie w Krośnie.
Szkołę ludową ukończył w Krośnie, dalszą naukę kontynuował w gimnazjum w Jaśle. Wyróżniał się w gimnazjum zdolnościami matematycznymi i przyrodniczymi. Przeniósł się do Krakowa, gdzie ukończył seminarium nauczycielskie. Pracę pedagogiczną rozpoczął jako nauczyciel ludowy w Potoku k. Krosna, później pracował jako nauczyciel w Lubatówce a następnie w Korczynie. Będąc nauczycielem więcej czasu spędzał z dziećmi na majsterkowaniu, niż na prowadzeniu lekcji według ówczesnej metodyki.
W 1896r. porzucił zawód nauczyciela i przeniósł się do Krakowa. Wynajął mieszkanie, w którym prowadził różne doświadczenia techniczne, albowiem już w okresie nauczycielskim interesował się fotografią barwną oraz wynalazkami w dziedzinie tkactwa.
Był człowiekiem bardzo pracowitym, określano go mianem tytana pracy. Na początku XX wieku mieszkał w Wiedniu, gdzie miał swoją pracownię odwiedzaną przez wielu przemysłowców z całej Europy.
W 1902 roku poślubił w tarnowskiej katedrze dwudziestotrzyletnią wówczas Wandę Dzikowską, córkę tarnowskiego lekarza powiatowego Zygmunta Dzikowskiego, którego poznał podczas służby wojskowej w Przemyślu. Po ślubie przeniósł się do Tarnowa. Mieszkał zrazu w domu przy ulicy Sowińskiego, później przy ulicy Szopena 11, w istniejącej do dziś charakterystycznej kamienicy swojego teścia. W kamienicy tej urządził swoją pracownię.

W czasie Wielkiej Wojny 1914-1918 przemysł państw centralnych, zwłaszcza Niemiec interesował się wynalazkami Szczepanika. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, „polski Edison” pracował głównie nad ideą barwnego i dźwiękowego filmu. Przez siedem lat wolnej Polski czas swój dzielił pomiędzy Tarnów i czas spędzany z rodziną oraz miasta niemieckie, głównie Berlin gdzie wdrażano efekty pracy twórczego umysłu tarnowskiego wynalazcy. Niestety już w 1925 roku zapadł na chorobę nowotworową wątroby, w niedzielne popołudnie 18 kwietnia 1926 roku zmarł, licząc zaledwie pięćdziesiąt cztery lata.

Pozostawił po sobie wielki dorobek. Wśród najsłynniejszych jego wynalazków są odkrycia w dziedzinie tkactwa, telewizji, fotografii i filmu barwnego z dźwiękiem, tkanin – w tym wynalezienie tkaniny kulochronnej, uzbrojenia. Niektóre wynalazki już za jego życia wpłynęły na bieg historii. Tak na przykład tkanina kulochronna ocaliła najprawdopodobniej życie króla hiszpańskiego Alfonsa XIII, na którego przygotowano zamach bombowy. Z wdzięczności za to król przyznał Szczepanikowi „Order Izabeli Katolickiej”.

Pogrzeb wynalazcy nie wywołał, co interesujące, wielkiego zainteresowania. W owym czasie niepokojące pogłoski o planach wywiezienia złożonej pod pomnikiem Adama Mickiewicza płyty, poświęconej Nieznanemu Żołnierzowi poległemu za wolność Ojczyzny w latach 1914-20, spowodowały zintensyfikowanie starań o budowę pomnika Nieznanego Żołnierza, ponadto tarnowianie zaabsorbowani byli ideą sprowadzenia do Tarnowa doczesnych szczątków generała Józefa Bema, któremu w kolejną rocznicę śmierci postanowiono złożyć w ten sposób hołd.
Jan Szczepanik pochowany został w rodzinnym grobowcu Dzikowskich. Dotychczas niewielu mieszkańców miasta znało to miejsce. Powstanie Fundacji im. Jana Szczepanika, działalność szkoły jego imienia oraz uroczystość odsłonięcia popiersia „polskiego Edisona”, które nastąpiło w osiemdziesiątą rocznicę pogrzebu, 20 kwietnia 2006 roku przypomnieć powinno o dziele życia zapomnianego wynalazcy.

Galeria

Zmodyfikowano: 22 maja 2020

Ta strona używa ciasteczek (cookies), dzięki którym nasz serwis może działać lepiej. Dowiedz się więcej